Προ ετών είχε προκληθεί μεγάλος θόρυβος, ιδίως στην Ελλάδα, από την “Ιστορία της Ευρώπης”, η οποία είχε γραφεί κατά παραγγελία της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης και η οποία όριζε ως σημείο εκκίνησής της την ηγεμονία του Καρλομάγνου και όχι όπως θα ανέμενε κανείς την Αρχαία Ελλάδα ή έστω τη Ρώμη. Βρίσκω πολύ ορθή αυτή την τοποθέτηση, αφού το μέγιστο τμήμα της Ευρώπης, και πάντως όλη η Δυτική Ευρώπη πλήν του […]
΄Ηπειρος καλείται το ορεινό γεωγραφικό διαμέρισμα της ΒΔ. Ελλάδας, που περιλαμβάνει τους νομούς ΄Αρτας, Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων και Πρέβεζας. Κατά την Αρχαιότητα εκτεινόταν από τον Αμβρακικό Κόλπο μέχρι την Ιλλυρία, περιελάμβανε τη σημερινή Ν. Αλβανία, ή αλλιώτικα την υπόδουλη Βόρεια ΄Ηπειρο, και συνόρευε στα ανατολικά με τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία. Στα βυζαντινά χρόνια αποτελούσε το ομώνυμο ανεξάρτητο Δεσποτάτο που ιδρύθηκε από τον βυζαντινό άρχοντα Μιχαήλ ΄Αγγελο Δούκα Κομνηνό μετά […]
Αλγεινή κατάπληξη προξενεί η διαπίστωση πως από τα απανταχού λαογραφικά μουσεία ή μουσεία λαϊκής τέχνης της χώρας μας απουσιάζουν παντελώς οι λαϊκές φορεσιές των ελληνικών κοινοτήτων της διασποράς. Στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης της Αθήνας εκτίθενται μόνο δείγματα παραδοσιακών ενδυμασιών διαφόρων περιοχών της ελλαδικής επικράτειας και μόνο στο Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζεται μία στολή της διασποράς. Θαρρείς και δεν απετέλεσαν μέχρι το 1922 μέρος του ελληνισμού οι Πόντιοι, οι Καππαδόκες, οι κάτοικοι […]
Το επίθετο άρειος (π.χ. ΄Αρειος Πάγος) είναι παράγωγο του ανθρωπωνυμίου ΄Αρης , του ενός δηλαδή από τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου, γιου του Δία και της ΄Ηρας, θεού του πολέμου. Το όνομα του εν λόγω θεού έχει δοθεί και σε έναν από τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, γνωστό και ως «Ερυθρό Πλανήτη», ο οποίος συνδέθηκε με την έρευνα για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής, ώστε να αποτελεί συνήθη τόπο αναφοράς […]
Οι λέξεις στήλη και στύλος δηλώνουν λίθινες κατασκευές, διαφορετικού όμως τύπου, σχήματος και χρήσεως. Η λέξη στήλη (πληθ. στήλες) δηλώνει την επιτύμβια, αναθηματική, ψηφισματική ή τιμητική επιμήκη μεγάλη πλάκα την οποία έστηναν όρθια οι αρχαίοι πρόγονοί μας -και στήνουν οι σύγχρονοί μας- σε τάφους, ηρώα και άλλους δημόσιους χώρους ως μνημείο ή ως διακοσμητικό στοιχείο και πάνω στην οποία χάραζαν παραστάσεις ή επιγραφές διαφόρου περιεχομένου. Η λέξη στύλος (πληθ. στύλοι) […]
Ο όρος Ελλαδίτης και Ελαδίτισσα δηλώνει τους ΄Ελληνες κατοίκους της Ελλάδας κατ’ αντιδιαστολή προς τους εκτός Ελλάδος ΄Ελληνες (κυρίως τους Κυπρίους). Απ’ αυτή τη διαφορά προέκυψε και ο νεολογισμός ελλαδισμός, που δεν λημματογραφείται σε κανένα λεξικό της Νεοελληνικής, κατ’ αντιδιαστολή προς τον ελληνισμό. Ο ελληνισμός περιλαμβάνει το σύνολο των Ελλήνων που ζουν σε όλο τον κόσμο, δηλαδή το ελληνικό έθνος, και έχει ως συνώνυμο τη ρωμιοσύνη. Ανάλογα με […]
Το ρήμα επιδέχομαι που σημαίνει μπορώ να δεχθώ είναι λόγιας προέλευσης και κλίνεται μόνο στον ενεστώτα και τον παρατατικό, συντάσσεται δε με αιτιατική και όχι με γενική: το πρόβλημα που προέκυψε δεν επιδέχεται λύση. Απεναντίας συντάσσονται με γενική τα παραγόμενα απ’ αυτό επίθετα επιδεκτικός και ανεπίδεκτος, εξ ου και η εσφαλμένη σύνταξη του ρήματος (π.χ. είναι αποτυχημένη σκηνοθετικά θεατρική παράσταση, όμως επιδεκτική βελτιώσεως / αυτός ο μαθητής είναι ανεπίδεκτος μαθήσεως). […]
Η λέξη ρητό αποτελεί τη γενική σημασία για καθετί που λέγεται είτε από γνωστά πρόσωπα είτε από άγνωστα είτε από τον ανώνυμο λαό. Ως ρητό χαρακτηρίζεται επίσης καθετί που παραθέτουμε στο λόγο μας για να στηρίξουμε, να ποικίλουμε ή να ομορφύνουμε τα λεγόμενά μας. Στη γλωσσική επικοινωνία υπάρχουν δύο είδη ρητών: 1. αυτό που έχει λεχθεί από γνωστό πρόσωπο, το οποίο μπορεί και να μνημονεύεται μαζί με το ρητό, και […]
Ελάχιστες είναι οι απλές, δηλαδή οι μη σύνθετες, λέξεις που γράφονται με -ρρ. Είναι οι εξής: 1. θάρρος εξ ου θαρραλέος, θαρρετός, θαρρώ, ενθαρρύνω, ενθάρυνση, ενθαρυντικός 2. αρραβώνας εξ ου αρραβωνιάζω, αρραβωνιαστικός, -ιά 3. άρρεν εξ ου αρρενωπός, αρρενογονία 4. πυρρός, δηλαδή κοκκινωπός, εξ ου πυρρόξανθος, πυρρότριχος 5. πυρρίχι, δηλαδή το είδος του αρχαίου χορού, η πυρρίχη και 6. ορρωδώ, δηλαδή κάνω πίσω. Επίσης τα κύρια ονόματα: Δυρράχιο, Πύρρος, Σέρρες, […]
Η καλύτερη μεσημεριανο-απογευματινή παρέα με σύγχρονες ελληνικές επιτυχίες... με την Άννα-Μαρία Νικολαΐδου
close
