Φοίβος Πιομπίνος

Παραδοσιακά γκέτο ονομάζεται  μια περιτειχισμένη και απομονωμένη συνοικία σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, στην οποία κατοικούσαν αποκλειστικά Εβραίοι (βλ. το γνωστό γκέτο της Βαρσοβίας). Η λέξη είναι αβέβαιου ετύμου. Εικάζεται ότι προέρχεται από το ρήμα ghettare, που στην ενετική διάλεκτο σημαίνει «χυτεύω μέταλλο» και το ουσιαστικό ghetto που σημαίνει «χυτήριο». Η σημασία της λέξης προήλθε από ένα χυτήριο, το οποίο όντως  λειτουργούσε στη βενετσιάνικη   συνοικία Καναρέτζιο (Cannaregio) και στο οποίο υποχρεώθηκαν […]

Βαλαάδες ή Βαλ(λ)αχάδες αποκαλούνταν οι ΄Ελληνες που είχαν αρχίσει να εξισλαμίζονται  κατά τα τέλη του 17ου αιώνα Ο εξισλαμισμός τους συνεχίστηκε και τον 18ο αιώνα λόγω πιέσεων των Τουρκαλβανών και του Αλή Πασά, ο οποίος μετέβαλε σε μουσουλμανικά τσιφλίκια τα χριστιανικά χωριά. Πάντως ο μεγάλος όγκος της αλλαξοπιστίας  κράτησε μετά το 1692 και πριν από το 1797.  Το όνομά τους προέρχεται ενδεχομένως από την αραβική λέξη wallah (=τον Θεό), το […]

       Η δημοσιογράφος Ιωάννα Στεφανόπολι γεννήθηκε το 1875 στην Αθήνα όπου και πέθανε το 1961. ΄Ηταν κόρη του δημοσιογράφου Αντώνιου Στεφανόπολι, εκδότη της γαλλόφωνης εφημερίδας Messager d’ Athѐnes (Αγγελιαφόρος της Αθήνας), γεννημένου στην Κορσική από οικογένεια μανιάτικης καταγωγής. Οπαδός της Μεγάλης Ιδέας, ο Στεφανόπολι ανέθρεψε την κόρη του Ιωάννα με ανάλογα ιδανικά. Το 1890, σε ηλικία 15 ετών, η Ιωάννα Στεφανόπολι ήταν μία από τις τρείς γυναίκες, μαζί με τη […]

Η λέξη κρασί προέρχεται από τη μεσαιωνική κρασίον, υποκοριστικό του κράσις, που δήλωνε αρχικά την ανάμειξη οίνου και νερού, δηλαδή τον κεκραμένον οίνον, τον οποίο χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι στα συμπόσια για να μη μεθούν, αλλά να παραμένουν νηφάλιοι, ώστε να  μπορούν να διεξάγουν τις φιλοσοφικές συζητήσεις τους. Εμείς ουσιαστικά δεν πίνουμε κρασί, δηλαδή κεκραμένον οίνον αλλά άκρατον οίνον, δηλαδή τον οίνο που δεν έχει αναμιχθεί με νερό, όπως […]

Η λέξη ασήμι (= α στερ. + σήμα) προέρχεται από την έκφραση άσημος άργυρος, που σημαίνει άργυρος χωρίς επίσημη σφραγίδα, ασφράγιστος, όχι πολύ καθαρός, άργυρος δηλαδή που δεν προσφέρεται δηλαδή  για την κοπή νομισμάτων, αλλά μόνο για την κατασκευή πολυτελών σκευών. Με τον καιρό, από το άσημος άργυρος ξέπεσε το ουσιαστικό και το επίθετο έγινε ουσιαστικό, όπως λόγου χάριν και στην έκφραση ύδωρ νεαρόν. Η λέξη άργυρος εξάλλου περιέχει το […]

Το 1426 ο μαμελούκος σουλτάνος της Αιγύπτου Μπαρσμπάυ συμμάχησε με τους Γενουάτες και εισέβαλε στην Κύπρο, νίκησαν στη Χοιροκιτία της επαρχίας Λάρνακας, αιχμαλώτισαν τον τότε βασιλιά Ιανό (Giano di Lusignano, 1398-1432), λεηλάτησαν το μεγαλύτερο μέρος της Κύπρου και άφησαν πίσω τους στάχτες και ερείπια, αφού επέβαλαν φόρο υποτελείας στο νησί.  Ο Αλέξης  από την Κατωμηλιά, που δούλευε ως ιπποκόμος στις υπηρεσίες των αγγελιαφόρων του βασιλιά, οργάνωσε  κίνημα με παγκύπριο χαρακτήρα […]

Κατ' αρχάς δεν βλέπω τό λόγο γιατί πρέπει να αναφέρεται το Φεστιβάλ Αθηνών μαζί με το Φεστιβάλ Επιδαύρου και να συγχέονται δύο διαφορετικοί καλλιτεχνικοί θεσμοί. Στις φεστιβαλικές εγκαταστάσεις της οδού Πειραιώς όλοι ανεξαιρέτως οι απασχολούμενοι, πάντοτε μ' ένα χαμόγελο στα χείλη και φωτεινοί, είναι απίστευτα ευγενικοί, προσηνείς, εξυπηρετικοί, αποτελεσματικοί, μια ευχάριστη, αναπάντεχη έκπληξη στους βλοσυρούς καιρούς μας. Οι εσωτερικοί χώροι των διαφόρων αιθουσών είναι ευπρεπέστατοι, λειτουργικοί. Όμως η εξωτερική εμφάνιση […]

Τώρα που πέρασε άλλη μία καταστροφική πλημμύρα στη Μάνδρα Αττικής και εν αναμονή μετά πλήρους βεβαιότητας της επόμενης, κάποιες απλές, αυτονόητες σκέψεις νομίζω πως δεν βλάπτουν να διατυπωθούν. Καταρχάς το νερό δεν μπορεί τίποτα να το σταματήσει. Το νερό, ιδίως όταν πρόκειται για ρέμα, θα περάσει οπωσδήποτε, ο κόσμος κυριολεκτικά να χαλάσει. Επομένως, ή ξεμπαζώνονται όλα τα ρέματα της Αττικής και επαναφέρονται στην πρωταρχική τους μορφή ή απαλλοτριώνονται και κατεδαφίζονται […]

    Είμαι από πολλά χρόνια, παιδιόθεν, πιστός ακροατής του Γ’ Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Τους τελευταίους μήνες έχω παρατηρήσει πως  πολλά και διαφορετικά μουσικά προγράμματα έχουν ξαφνικά κυριολεκτικά κατακλυστεί από μουσικές δημιουργίες νορβηγών, φινλανδών ή βαλτών συνθετών σε εκτελέσεις από συμφωνικές ορχήστρες της Σλοβακίας, της Λετονίας ή άλλων χωρών της Κεντρευρώπης και της Σκανδιναβίας. Τούτο δεν είναι κατ’ ανάγκην κακό, αφού μάς επιτρέπει να γνωρίσουμε επίσης τις δημιουργίες κάποιων κρατών, […]