Φοίβος Πιομπίνος

      Ο σοφιστής και ρήτορας Θρασύμαχος, επονομαζόμενος και Χαλκηδόνιος γίγαντας, λόγω όχι του σωματικού αλλά του πνευματικού του μεγέθους, γεννήθηκε γύρω στο 459 π.Χ. στη Χαλκηδόνα του Βοσπόρου, αλλά έζησε το μεγαλύτερο μέρος του βίου του στην Αθήνα όπου και πέθανε γύρω στο 400 π.Χ. Αρχικά ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία, αργότερα όμως περιορίστηκε στη διδασκαλία της ρητορικής. Υπήρξε σύγχρονος του Σωκράτη και μας τον έκανε γνωστό κυρίως ο Πλάτων, ο […]

Θαδδαίος ήταν το παρωνύμιο του έτερου Ιούδα, ο οποίος δεν έχει σχέση με Ιούδα τον  Ισκαριώτη που πρόδωσε τον Θεάνθρωπο. ΄Ηταν ένας από τους   δώδεκα αποστόλους του Σωτήρα, ο οποίος ονομαζόταν και Λεββαίος. Τον αναφέρει ο ευαγγελιστής Ματθαίος (ι’ , 3) κατά την απαρίθμηση των δώδεκα μαθητών του Χριστού (... καὶ Λεββαῑος ὁ ἐπικληθεὶς Θαδδαῑος,...) και ο ευαγγελιστής Μάρκος (γ’ ,18) πάλι κατά την παράθεση των ονομάτων των δώδεκα μαθητών […]

     Το ρήμα υπερασπίζω έχει ακριβώς την ίδια σημασία τόσο στην ενεργητική όσο και στην παθητική φωνή   του ως υπερασπίζομαι και σημαίνει προστατεύω ήγ υποστηρίζω κάποιον ενάντια σε επίθεση, προσβολή (π.χ. θα υπερασπίσω ή θα υπερασπιστώ την τιμή της οικογένειάς μου) ή ως συνήγορος σε δίκη (π.χ. τον υπερασπίζει ικανότατος δικηγόρος). Το ρήμα υποσκάπτομαι σπάνια χρησιμοποιείται στον αόριστο χρόνο. Η μετοχή υποσχεμένος του ρήματος υπόσχομαι, η οποία αναφέρεται σε ορισμένα […]

    Το ρήμα τιθασεύω σπάνια απαντάται στην παθητική φωνή, δηλαδή το τιθασεύομαι. Του ρήματος τρίβομαι είναι εύχρηστη η λόγια μετοχή του τετριμμένος ως επίθετο υπό την έννοια του κοινού, του κοινότοπου (π.χ. το θέμα της διάλεξής του ήταν τετριμμένο και φυσικά αδιάφορο  / η υπόθεση του μυθιστορήματός του ξεφεύγει από τα τετριμμένα). Η έννοια του ρήματος τσακώνω διαφοροποιείται από την ενεργητική στην παθητική του φωνή. Το  τσακώνω σημαίνει πιάνω, συλλαμβάνω […]

Ο Σπυρίδων Βασιλειάδης υπήρξε ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, και από τους λαμπρότερους εκπροσώπους της Α’ Αθηναϊκής Σχολής. Κύρια χαρακτηριστικά του έργου του είναι ο ρομαντισμός και η χρήση της καθαρεύουσας. Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1845. ΄Ηταν το έκτο παιδί πλούσιας  οικογένειας, σμυρναίικης καταγωγής, που χρεοκόπησε όταν ο ποιητής βρισκόταν σε νεαρή ηλικία. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στη γενέτειρά του, φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην οποία αναγορεύτηκε […]

Η λέξη δείγμα σημαίνει: 1. μικρή ποσότητα ή μέρος (εμπορεύματος, φαρμακευτικού παρασκευάσματος) βάσει του οποίου μπορεί ο ενδιαφερόμενος να σχηματίσει εικόνα για το σύνολο (π.χ. δείγμα υφάσματος / δείγμα χρώματος) 2. ό,τι προβάλλεται ως παράδειγμα ή απόδειξη ιδιότητας, κατάστασης, συμπεριφοράς κ.λπ. (π.χ. ο Γιάννης είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα ευσυνείδητου υπαλλήλου) 3. τμήμα πληθυσμού που επιλέγεται ως αντικείμενο παρατηρήσεως σε στατιστική έρευνα (π.χ. η δημοσκόπηση έγινε σε δείγμα δέκα χιλιάδων ψηφοφόρων). […]

     Θαυμάζω κι εκπλήσσομαι κάθε φορά με την πληθώρα και τις ονομασίες των βυζαντινών αξιωμάτων και τίτλων, που ξεπέρασαν κατά πολύ τα ρωμαϊκά.  Οι Βυζαντινοί οργάνωσαν έναν ευρύτερο δημόσιο τομέα μοιράζοντας τίτλους και αξιώματα σε στρατιές κυρίως «ἡμετέρων», αχόρταγων συντελεστών της αυτοκρατορικής μηχανής, και εγκαθίδρυσαν ένα εργασιακό συγκεντρωτικό περιβάλλον με άκαμπτη ιεραρχία. Ας δούμε όμως μερικά από τα αμέτρητα οφίκια που δομούσαν τη γραφειοκρατία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, επεξηγώντας κάποια απ’ […]

Η παθητικής φωνής μετοχή ταξιδεμένος του ενεργητικής όμως φωνής  ρήματος ταξιδεύω χρησιμοποιείται κυρίως με την έννοια εκείνου που έχει κάνει πολλά ταξίδια. Η παθητικής φωνής μετοχή τεταμένος του ενεργητικής φωνής ρήματος τείνω απαντάται ως επίθετο για να χαρακτηρίσει μια κατάσταση, μια σχέση κ.λπ. που βρίσκεται σε μεγάλη ένταση (π.χ. η χθεσινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου διεξήχθη σε πολύ τεταμένη ατμόσφαιρα). Το ρήμα τελεύω ως συνώνυμο του ρήματος τελειώνω απαντάται κυρίως […]

Η γνωστή σε όλους μας λέξη αίθουσα είναι κατ’ ουσίαν το θηλυκό της μετοχής αἲθων του αρχαίου ρήματος αἲθω, που σημαίνει καίω, και προέκυψε από τη φράση αἲθουσα στοά, η οποία δήλωνε τον εξωτερικό χώρο του σπιτιού, όπου άναβαν τη φωτιά. Ομόρριζες είναι οι λέξεις αἰθ-άλη, αἲθ-ριος, αἰθ-ήρ (-έρας) κ.ά.   Φοίβος Ι. Πιομπίνος    piombinos.com